Alimenty - Kancelaria Prawa Rodzinnego

ALIMENTY W TRAKCIE MAŁŻEŃSTWA

 Obowiązek alimentacyjny między małżonkami istnieje zarówno w trakcie, jak i po ustaniu małżeństwa. W okresie trwania małżeństwa obowiązek ten wynika z art. 27 kro, zgodnie z którym oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Tym samym artykuł ten jest również podstawą do zasądzenia alimentów nie tylko na rzecz dzieci, ale też na rzecz jednego z małżonków, któremu przysługuje prawo do życia na równej stopie życiowej z drugim małżonkiem.

OBOWIĄZEK ALIMENTACYJNY RODZICÓW WOBEC DZIECI PO ROZWODZIE

 Zgodnie z art. 133 §  1 kro rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Oznacza to, że każdy z rodziców obowiązany jest do zapewnienia dziecku środków utrzymania dopóty, dopóki nie będzie ono w stanie samodzielnie zaspokajać swoich  sprawiedliwionych potrzeb.

Należy pamiętać, że granicą czasową ww. obowiązku nie jest sam fakt osiągnięcia przez dziecko pełnoletności – również dorosłe, pełnoletnie dziecko (w zależności od okoliczności danej sprawy) – może żądać od rodziców środków finansowych na utrzymanie.

Co istotne, obowiązek alimentacyjny nie ogranicza się wyłącznie do przekazywania środków finansowych. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego, tj. przykładowo na sprawowaniu nad dziećmi opieki, pomaganiu im w lekcjach, przygotowywaniu posiłków itp.

Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Oznacza to, że dla ustalenia wysokości roszczenia alimentacyjnego istotna jest nie tylko sama wysokość uzyskiwanego przez zobowiązanego rodzica dochodu, ale także środki finansowe jakie mógłby uzyskiwać przy wykorzystaniu pełni swoich sił (umysłowych, fizycznych, okazji, znajomości itp.)

ALIMENTY NA RZECZ DRUGIEGO MAŁŻONKA PO ROZWODZIE

Po rozwodzie istnienie obowiązku alimentacyjnego oraz jego zakres uzależniony jest od orzeczenia w zakresie winy w rozkładzie pożycia małżeńskiego (art. 60 kro). O tym czy, a jeśli tak to które z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia decyduje wyłącznie treść prawomocnego wyroku, nie można zatem powoływać się w procesie o alimenty na winę byłego małżonka, jeśli nie orzeczono o niej w wyroku rozwodowym.

W przypadku, gdy winny jest tylko jeden z małżonków, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd może zasądzić alimenty na jego rzecz. Dla oceny, czy nastąpiło istotne pogorszenie ważne jest porównanie sytuacji, w jakiej małżonek niewinny znalazł się wskutek orzeczenia rozwodu z sytuacją, w jakiej znajdowałby się, gdyby małżonkowie kontynuowali pożycie. Co istotne, były małżonek ma prawo do życia na stopie zbliżonej, ale już nie równej, do stopy życia małżonka winnego.

W sytuacji, w której małżonkowie nie ponoszą winy lub ponoszą oboje, małżonek znajdujący się w niedostatku może żądać od drugiego małżonka alimentów, których wysokość sąd ustala biorąc pod uwagę usprawiedliwione potrzeby uprawnionego oraz możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego.

Stan niedostatku oraz pogorszenie sytuacji materialnej nie muszą istnieć w dacie orzekania rozwodu, mogą powstać pewien czas po ustaniu związku. Jest to sytuacja, w której uprawniony nie ma możliwości zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb własnymi siłami.

W przypadku orzeczenia rozwodu z winy wyłącznej lub winy obopólnej, zobowiązanie alimentacyjne jest dożywotnie, chyba że małżonek uprawniony ponownie wstąpi w związek małżeński. Jeżeli żaden z małżonków nie ponosi winy rozkładu pożycia, obowiązek alimentacyjny wygasa z upływem pięciu lat od uprawomocnienia się wyroku rozwodowego, chyba że sąd ze względu na wyjątkowe okoliczności (np. choroba, utrata zdolności do pracy itp.) na żądanie uprawnionego przedłuży ten termin. Istotnym jednak jest, aby te okoliczności powstały przed upływem 5 lat od uprawomocnienia się rozwodu.